امروزه یکی از پر استفادهترین ابزارها برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات، شبکههای کامپیوتری است. اینترنت و اینترانت دو شبکه اینترنتی، که امروزه مورد استفاده اکثریت قرار گرفته است و به دلیل شباهت واژهها، باعث شده تا تمایز این دو از هم، نیاز به تعریف داشته باشد. البته اینترانت یا اینترنت ملی، نوعی اینترنت است با مشخصات خاص خود. برای آشنایی دقیقتر با این دو واژه، با ما همراه باشید.
تعریف شبکه اینترنت
بزرگترین شبکهای که برای اشتراکگذاری اطلاعات و دادههای عمومی از طریق دستگاه اتصال، در اختیار عموم مردم قرار دارد را، اینترنت گویند. اینترنت، شبکهای جهانی و سراسری است که مردم به نام وب گسترده جهانی، با آن آشنا هستند.
جهان امروز برای کلیه ارتباطات و تبادل دادهها، همچنین دستیابی به اطلاعات از اینترنت استفاده میکند. اینترنت، از عناصر مختلفی تشکیل شده است. از جمله این عناصر، گروهی از افراد است که قادر به توسعه و استفاده از شبکه هستند، منابعی که از این شبکهها، قابل دسترسی است و همینطور شامل همکاری بین انجمنهای آموزشی و پژوهشی در کل جهان و تعریف استانداردهای مختلف، برای صحیح عمل نمودن شبکه است. این شبکه عمومی، توسط کامپیوترها به هم متصل شده و باعث تقویت یکدیگر شدهاند و اطلاعات جامعی را در اختیار کاربران قرار میدهند.
شبکه اینترنت چگونه عمل میکند؟
با این وجود که شبکه اینترنت، یک شبکه عمومی است، اما بر اساس پروتکلها و استانداردهایی اداره میشوند که توسط سازمانهای مختلفی، تعریف و اجرا شده است. مهمترین این سازمانها، سازمان RFC است که مسئول واقعی گسترش استانداردهای جدید است. قانون اصلی اینترنت، پروتکل TCP/IP است که به همراه سایر پروتکلها بهوسیله شبکههای متصل، استفاده میشود.
مزایا و معایب اینترنت چیست؟
اینترنت شاید برجسته ترین خبر در زمینه ارتباطات در تاریخ اختراعات بشر بوده است. اگر شما یکی از کسانی هستید که ساعتها و ساعت ها را مقابل صفحه می گذرانید ، مطمئناً تاکنون فکر کرده اید که مزایا یا معایبی که حول استفاده از آن وجود دارد چیست؟
مزایا اینترنت
- از مهمترین مزایای اینترنت، دسترسی به منابع اطلاعات جهانی است. این منابع ممکن است قدیمی یا جدید باشند و باعث میشود امکان مقایسه، برای کاربر، بهوجود آید. همچنین دسترسی سریعی به کاربران میدهد تا در زمان کم، به حجم گستردهای از اطلاعات و دادهها، صرف نظر از موقعیتهای مختلف مکانی و جغرافیایی، دسترسی داشته باشند.
- ارتباط آسان و در لحظه افراد از همدیگر، توسط پیام رسانها، از مزایای دیگر اینترنت است. امکان ارتباط ویدئویی در ارتباطات خانوادگی و کاری و صرفهجوئی در زمان و هزینه، برای انجام سفرهای کاری نیز از مزایای دیگر استفاده از اینترنت است.
- امکان انجام خریدهای آنلاین، در جهت راحتی مصرف کننده، و کاهش سفرهای درون شهری برای خریدهای روزمره، با امکان مقایسه قیمتها در فروشگاههای مختلف هم، از مزیتهای دسترسی به اینترنت، محسوب میشود.
- کسب و کارها نیز میتوانند بدون مرز و محدودیت، با راهاندازی فروشگاه آنلاین، خدمات خود را به مشتریان ارائه دهند، همچنین، مدیریت همزمان چندین شغل و امکان انجام تبلیغات در بستر اینترنت، برایشان فراهم خواهد بود.
- اینترنت گیمینگ برای استفاده گیمرها، که باعث افزایش سرعت و کاهش پینگ میشود و امکان دانلود انواع بازیهای کامپیوتری در زمان کوتاه از طریق اینترنت امکانپذیر است.
- سازمانهای مختلف دولتی و غیر دولتی، با استفاده از شبکههای اینترنتی و استفاده از پهنای باند اختصاصی خاص سازمان، میتوانند خدمات رسانی و بهرهوری سازمان را افزایش دهند.
معایب اینترنت
موارد بسیار زیادی وجود دارد که اینترنت، زمینه آن را برای عموم فراهم نموده اما در برابر همه مزیتها، معایبی هم وجود دارد که نباید از آن غافل بود. این معایب به طور کلی شامل موارد زیر است:
- تهدید ناشی از بد افزارها و ویروسها به کامپیوتر. این ویروسها سه نوع هستند: نوع اول ویروسهایی که روی فایلها تأثیر میگذارند. دسته دوم ویروسهایی هستند که به سیستم آسیب میرسانند و سومین دسته ویروسهایی که به نام کلان شناخته شده و تقریبا بیخطر هستند.
- هرز نامهها که شامل ایمیلهای بیهدفی است که باعث اختلال در سیستم و دسترسی به ایمیلها میشود.
- افسردگی و چاقی و همینطور انزوای اجتماعی، از جمله معایب اعتیاد به اینترنت و استفاده از آن است.
- محتواهای نامناسب که به طور گسترده در اینترنت وجود داشته و امکان دسترسی راحت، برای کودکان
- امکان سرقت اطلاعات شخصی به دلیل استفاده گسترده امور مختلف و انباشت و ثبت اطلاعات مورد نیاز برای آن.
اینترانت چیست؟
اینترانت نوعی شبکه خصوصی داخلی است که برای افراد خاصی واقع در یک مجموعه، برای ارتباطات داخلی طراحی شده تا دادهها و اطلاعات، از طریق سرورهای داخل همان مجموعه، با امنیت بالا و بهراحتی قابل اشتراکگذاری بین افراد مجموعه یا سازمان باشد.
در اینترانت، هیچ کاربر غیر مجازی امکان دسترسی به شبکه را ندارد و افراد مجاز، با وارد کردن نام کاربری و رمز عبور، میتوانند به آن متصل شوند. به همین دلیل، از امنیت بالایی نسبت به اینترنت، برخوردار است.
اینترانت به چه صورت عمل میکند؟
وب سرور، سرویس مشترک اطلاعات، لینکهای ارتباطی و کاربران، از مهمترین عناصر تشکیل دهنده اینترانت است. اینترانت با وجود اختصاصی بودن، از پروتکلهای اینترنتی، برای اتصال شبکه و سیستم ارتباط دوربرد، استفاده مینماید تا دسترسی و اشتراکگذاری اطلاعات میان کاربران مجموعه مدنظر، امکانپذیر شود. در یک سازمان خصوصی، اطلاعات بهوسیله مرورگرهای بینیاز به سیستم عامل، بازیابی میشوند. اینترانت برای محافظت از شبکه و فیلتر کردن عناصر خارجی، از فایروال استفاده میکند که باعث جلوگیری از تهدیدات امنیتی شبکه و دسترسی امن و کنترل شده میشود؛ همچنین باعث حفاظت از سیستم محلی و دسترسی محدود از اینترنت به سرور محلی میشود.
کاربردهای ویژه اینترانت
اصلیترین و مهمترین کاربردهای اینترانت، ارتباطات، اطلاع رسانی، آموزش از راه دور، تصمیم گیری صحیح مدیریت بانکداری و کار و کاریابی و اقتصاد، بازاریابی و فروش است. سازمانها و شرکتهای مختلف با استفاده از اینترانت و ارائه خدمات الکترونیکی میتوانند هزینههای خود را به میزان بالایی، کاهش دهند. در زمینه ارائه اطلاعات، باعث تسهیل ارتباط بین اعضای سازمان با مشتریان و رقبای برون سازمانی میشود. همچنین عملیات بازاریابی و فروش از راه دور با استفاده از اینترانت بسیار سهل و آسان است.
به طور کلی، سادهتر شدن فعالیتهای روزمره، متمرکز شدن دادههای مهم شرکتها در یک بانک واحد اطلاعاتی، ارتباط بین قسمتهای مختلف شبکه، بهبود ارتباطات داخل سازمانی، دسترسی آسان به اطلاعات و به روز رسانیهای شرکت، از ویژگیهای اساسی اینترانت است.
مزایا و معایب اینترانت یا شبکه ملی
از مزیتهای اینترانت میتوان به مواردی از قبیل: مقرون به صرفه بودن، دسترسی آسان و همیشگی، بهبود بخشیدن به ارتباطات درون سازمانی، کنترل دسترسی افراد، بهبود فعالیت کارکنان و بهرهوری بیشتر، وجود آرشیوی کامل از اطلاعات خبری و آموزشی یا دستوری شرکت، حفظ ساده اسناد و مدارک سازمان، و مهمتر از همه، سرعت عملکرد کارکنان و صرفهجوئی در زمان، اشاره نمود.
در مقابل ویژگیهای مثبت اینترانت، مواردی هم وجود دارد که جزء معایب آشکار اینترنت ملی محسوب میشود که شامل موارد زیر است:
- امنیت پایین اطلاعات به دلیل متمرکز بودن، که ممکن است با خرابی یا هک شدن اطلاعات، با آن مواجه شد.
- مدیریت دائمی دادهها در اینترانت که معمولا برای بعضی افراد پیچیده بوده و ممکن است نیاز به آموزش داشته باشد.
- کاهش ارتباط رو در روی افراد، به دلیل دیجیتالی بودن فضای کاری و افت حس همکاری بین کارمندان.
- انباشته شدن بیش از اندازه اطلاعات و عدم استفاده درست از آن.
تفاوتها و شباهتهای اینترنت و اینترانت
مهمترین تفاوت اینترنت و اینترانت، در این است که قابلیت دسترسی اینترنت برای همه میسر است، اما قابلیت دسترسی در اینترانت، محدود و تنها برای یک سازمان یا مجموعه خاص، امکانپذیر است. اینترنت باعث اتصال شبکههای مختلف رایانه به هم میشود و عموم مردم، میتوانند به آن دسترسی داشته باشند و اصولا محیط امنی محسوب نمیشود؛ تعداد کاربران در شبکه اینترنت، مشخص نیست و ترافیک شبکه به دلیل وجود نامحدود کاربر، بسیار بالاست. همچنین اطلاعات قابل ارائه در اینترنت، نامحدود است.
اینترانت، خود بخشی از اینترنت است که به یک مجموعه یا سازمان خاص، تعلق داشته و فقط اعضای همان سازمان با داشتن اجازه ورود، امکان دسترسی به اطلاعات را خواهند داشت. محیط اینترانت، محدود و امن است و بهدلیل تعداد کم و سازماندهی شده کاربران، ترافیک کمتری دارد؛ همچنین اطلاعات قابل عرضه در آن، محدود و مربوط به همان سازمان خاص بوده و تنها اعضای تعریف شده سازمان، به آن دسترسی دارند.
از جمله شباهتهای اینترنت و اینترانت هم آن است که هر دو قابل دسترسی از طریق مرورگر بوده و از پروتکلهای اینترنتی، طبعیت مینمایند. همینطور برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات با کاربران از طریق شبکه، از هر دو استفاده میشود.
چه چیزی اینترانت را بهتر از اینترنت میکند؟
اینترنت و اینترانت با کاربردهای خاص و ویژه، برای گسترش روابط و تجارت، کاربرد بسیاری دارد. در صورت طراحی صحیح و مجهز بودن شبکه اینترانت، برندها و سازمانها با کنترل سازماندهی شده کارکرد کارکنان و تعیین میزان دسترسی کارمندان و مشتریان، برای حفاظت از امنیت اطلاعات میتوانند زمینه رشد خود و ارتباط بین سازمان و مشتریان را، تقویت نمایند. تأمین امنیت بالا توسط اینترانت، باعث شده که گزینه مناسبتری برای استفاده شرکتها و سازمان، محسوب شود.