بیش از یک سال است که از راه‌اندازی تکنولوژی اینترنت ۵G در کشور می‌گذرد، اما این فناوری هنوز در کشور فراگیر نشده است. تکنولوژی نسل پنجم ویژگی‌ها و امکانات زیادی دارد و میتواند تمامی جنبه‌های زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار دهد. چرا که سرعت بیشتر در بارگیری و بارگذاری اطلاعات، کاهش تاخیر، افزایش تعداد وسایل متصل به اینترنت از جمله مزایای این فناوری هستند.
بر اساس اطلاعات موجود، اینترنت نسل پنجم این امکان را دارد که سرعت دانلود را تا ۲۰ برابر افزایش دهد. همچنین، میزان تاخیر در انتقال دادهها نیز نسبت به نسل چهارم ۱۰ برابرکاهش پیدا می‌کند. با این حال براساس آمارهای موجود، ۱۰ سایت نسل پنجم اینترنت تاکنون توسط دو اپراتور کشور راه‌اندازی شده است. برخی از آنها قابلیت استفاده توسط عموم مشترکان را نیز دارند و کسانی که تلفن همراه آنها از این تکنولوژی پشتبانی می‌کند، امکان استفاده از اینترنتG5 را دارند. در ادامه به جزییات بیشتری راجع به اینترنت فایو جی خواهیم پرداخت.
اینترنت 5G چیست؟
قبل از هرچیزی باید بدانیم که این نوع از اینترنت دقیقا چیست؟ اینترنت فایو جی (5G) نسل پنجم فناوری استاندارد برای شبکه‌های تلفن همراه است که شرکت‌های تلفن همراه از سال 2019 استقرار آن را در سراسر جهان آغاز کردند. 5G کانال‌های بزرگتر(برای سرعت بخشیدن به دادهها)، تأخیر کمتر (برای پاسخگویی بیشتر) و امکان اتصال هم‌زمان به دستگاه‌های بیشتر (برای سنسورها و دستگاه‌های هوشمند) را نسبت به نسل‌های پیشین ارائه می‌کند.
سرعت شبکه 5G چقدر است؟
در واقع 5G دسترسی به امواج کوتاه برد «باند بالا» را پشتیبانی می‌کند و حدود 30 درصد سرعت بهتری دارد و کانال‌های 5G به 100 مگاهرتز نیز می‌رسند. البته که سرعت تبادل اطلاعات در شبکه 5G در دنیا از نظر تئوری یک تا 20 گیگابیت است. اما این میزان سرعت متناسب با سرمایه گذاری و سایر مولفه‌ها تعیین می‌شود؛ و میانگین سرعت در نظر گرفته شده برای (5G) بین 1.5 تا 2 گیگابیت خواهد بود.
مناطق تحت پوشش 5G در ایران
در ایران از اینترنت 5G برای اولین در سال 1399 توسط اپراتور ایرانسل رونمایی شد. سایت هایی برای اینترنت 5g در ایران در تهران و چندین شهر، مثل مشهد، کیش، اهواز و تبریز راه‌اندازی شده است. اما به دلیل تخصیص ندادن پهنای باند بیشتر به شبکه 5G همچنان دسترسی عموم مردم به آن امکان‌پذیر نیست. درست است که اینترنت 5G پهنای باند وسیعی در اختیار کاربران قرار می‌دهد. اما دسترسی به چنین باندی به برجهای بزرگتری از امواج رادیویی نیاز دارد که بسیار پرهزینه خواهد بود. البته طبق گزارشات موجود، شرکت‌های مخابراتی مانند ایرانسل و همراه اول همچنین برای دسترسی به نرخ تأخیر مورد نیاز باید پایه ایستگاههای خود را با فیبر نوری تشکیل دهند. بنا بر گزارشات 7 استان ایران به سایت های اینترنت 5G مجهز شدهاند. در ادامه به تفکیک اپراتورها در ارائه اینترنت فایوجی خواهیم پرداخت.
مناطق تحت پوشش 5G ایرانسل در ایران
طبق گزارشات در یکم مرداد ماه سال 1399 اپراتور ایرانسل اولین بار، از اینترنت 5G در تهران در دانشگاه تربیت مدرس (خیابان کارگر شمالی) رونمایی کرد و مدتی نگذشت که اینترنت پرسرعت 5G به محله‌های دیگر تهران پا گذاشت. دومین سایت 5G در محله امیرآباد تهران و سومین و چهارمین سایت به ترتیب در دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تربیت مدرس و پارک آب و آتش راه اندازی شده اند. در شیراز و کیش نیز پنجمین و ششمین سایت در اواخر سال 99 راه‌اندازی شدند. توجه داشته باشید که بیش از ده سایت نسل پنجم فناوری ارتباطات سیار در ایران راه اندازی شده است و برخی از آنها برای عموم قابل استفاده است.
مناطق تحت پوشش اینترنت 5G همراه اول
شما می‌توانید پوشش دهی اینترنت همراه اول برای استان، شهر و محله خود را در سایت همراه اول با عنوان مناطق تحت پوشش اینترنت ببینید. لازم به ذکر است که اولین سایت 5G همراه اول در تهران در برج ستاره ونک 10 اسفند 1399 رونمایی شد. پیش از این 4 اسفندماه سال 99 نیز دو سایت 5G همراه اول در دو نقطه از مشهد در مدار سرویس دهی قرار گرفته است. . سومین و چهارمین سایت 5G همراه اول در مناطق الهیه و باغ کتاب تهران راه اندازی شد.
مناطق تحت پوشش اینترنت 5G مبین نت
مراسم تجاری‌سازی شبکه 5G مبین‌نت در روز دوشنبه، هجدهم اسفندماه سال 1399 با حضور مهندس جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری ارتباطات، مدیران ارشد شرکت ارتباطات سیار (همراه اول) و اصحاب رسانه برگزار شد. شرکت ارتباطات مبین‌نت نسل پنجم اینترنت را در این مراسم برای دو مشتری سازمانی خود به صورت پایلوت فعال کرد. به گفته کارشناسان مبین‌نت به‌زودی شاهد تجاری سازی 5G در سراسر کشور خواهید بود.
5G چگونه کار می کند؟
شبکه های بیسیم از سایتهای سلولی تشکیل شدهاند که به بخشهایی تقسیم میشوند و دادهها را از طریق امواج رادیویی ارسال میکنند. فناوری بیسیم نسل چهارم (4G) و انقلاب عظیم دیگر آن به نام (LTE) پایهای برای 5G را فراهم میکنند. بر خلاف 4G، که به برجهای سلولی بزرگ و قدرتمند نیاز دارد تا سیگنالهای رادیویی را در فاصلههای طولانی اشاعه دهد، سیگنالهای بیسیم 5G از طریق تعداد زیادی از ایستگاههای کوچک سلولی واقع در مکانهایی مانند قطبهای نوری یا سقفهای ساختمان، انتقال مییابند. استفاده از چندین سلول کوچک در این فناوری لازم است، زیرا طیف موج میلی متری – باند طیفی بین 30 گیگاهرتز و 300 گیگاهرتز برای تولید سرعت بالا برای 5G – تنها میتواند در فواصل کوتاه سفر کند، چرا که در معرض تداخل از موانع آب و هوایی و فیزیکی، مانند ساختمانها قرار میگیرد. نسل‌های قبلی از تکنولوژی بیسیم از باند فرکانس پایین استفاده کرده‌اند.
برای جبران هزینه‌های موج میلیمتری که به فاصله و تداخل مرتبط می‌شود، صنعت بیسیم نیز در نظر دارد از طیف فرکانس پایین برای شبکه‌های 5G استفاده کند تا اپراتور‌های شبکه بتوانند از طیفی که در حال حاضر برای ساخت شبکه‌های جدید خود در اختیار دارند، بهره گیرند. با این حال، طیف فرکانس پایین‌تر به فاصلههای بیشتری می‌رسد، اما سرعت و ظرفیت آن کمتر از یک میلیمتر است. با توجه به توسعه‌ی نسل شبکه‌های بیسیم، می‌بایست شاهد قابلیت‌های بیشتری نسبت به 4G در نسل پیشرفته‌تر آن یعنی 5G باشیم. لازم به ذکر است که هنوز اطلاعات کاملی درباره‌ی ویژگی‌های این سری از شبکه‌های بیسیم در اختیار نیست چرا که بسیاری از شرکت‌ها در حال آزمایش موارد مختلفی هستند تا بتوانند به این فناوری دست پیدا کنند. اما به طور قطع استفاده از باند انتقال موج میلیمتری یا همان mmWave یکی از ویژگی‌های فناوری 5G خواهد بود.
5G چه امکاناتی در اختیار ما میگذارد ؟
اینترنت نسل 5 یک فناوری جدید شبکه‌ای است که سرعت و قطع ارتباط کمتری نسبت به نسل 4 دارد. میانگین سرعت در اینترنت G1.5 گیگابایت بر ثانیه است. اینترنت نسل 5، تقریباً 20 برابر سریع‌تر از نسل 4 عمل می‌کند. این یعنی دانلود یک فیلم بلند با کیفیت HD در اینترنت نسل 4، 10 دقیقه زمان می‌برد اما این زمان برای اینترنت نسل 5 تنها 1 ثانیه است. همچنین اینترنت G5 میتواند برای کاربران عادی اینترنت، مزایایی مثل برقراری آسان تماس تصویری یا سرعت بالاتر در بازی‌های آنلاین را به همراه داشته باشد. این یعنی با قطع شدن تماس تصویری یا تأخیر در رسیدن صدا و تصویر در تماس‌های اینترنتی خداحافظی کنید! اما مزیت اینترنت G5 فقط برای کاربران عادی نیست.
این نسل از اینترنت در صنایع هم کاربرد بسیار زیادی دارد. مثلاً کارخانه‌داران می‌توانند از این اینترنت برای کنترل ربات‌های خود بهره ببرند. کشاورزان می‌توانند تراکتورهای هوشمند خود را بدون هیچ نگرانی از راه دور کنترل کنند. همچنین با وجود این فناوری میتواند با خیال راحت سوار بر یک خودرو بدون راننده شوید. بدون اینکه نگران تصادف یا گم شدن مسیر باشید. یا اینکه پزشکان می‌توانند با کمک اینترنت G5 از راه دور جراحی کنند کنند.
آیا در ایران فناوری 5G قابل استفاده است ؟
در ایران نیز اینترنت فایوجی قابل استفاده است. در این دو سال گذشته، بیش از ده سایت نسل پنجم فناوری ارتباطات سیار در ایران راه اندازی شده است و برخی از آنها برای عموم قابل استفاده است. در اسفند ماه همان سال 1399، پنجمین سایت 5G ایرانسل جزو مناطقِ تحت پوشش 5G در شیراز در محل ارگ کریمخان است و ششمین سایت 5G ایرانسل نیز در کیش راه اندازی شد.
تفاوت شبکه 5G با 4G
تفاوتهایی میان دو نسل 4 و 5 اینترنت وجود دارد که در ادامه آنها بررسی خواهیم کرد. در حقیقت میانگین جهانی شبکه 4G بین 10 تا 20 مگابایت در ثانیه است؛ این امار نشان داد که 4G بااستانداردی که برای خود تعیین کرده است، فاصله زیادی دارد. اما وضعیت برای شبکه نسل پنجم ارتباطات متفاوت است. توسعه‌دهندگان فناوری 5G قول سرعت 10 گیگابایت در ثانیه را داده‌اند. این یعنی سرعتی 100 برابر بیشتر نسبت به نسل قبل خواهد بود. البته توجه داشته باشید که این اتفاق صرفا بر روی کاغذ است. همچنین درحالی‌که 4G در ساعات اوج ترافیک، پایداری خود را از دست می‌دهد 5G میتواند تا 1 میلیون دستگاه متصل را در هر 0.984 کیلومترمربع پشتیبانی کند و این رقم برای 4G تنها 2000 دستگاه است.
از آنجا که در هر خانه‌ای دستگاه‌های متصل به اینترنت در حال افزایش هستند 5G میتواند استفاده آسان در آینده را تضمین نماید.5G شاید سریع‌تر و قابل اطمینان‌تر باشد اما به برجهای سلولی بیشتری نیاز دارد و در مناطق خارج شهری برای دستیابی به تمام کاربران با مشکلاتی روبرو است چرا که سیگنال توسط دیوار ساختمانها بلاک می‌شود. شاید برای دستیابی به‌سرعت عالی 5G در حومه شهرها چند سالی وقت نیاز باشد.
شبکه 5G در ایران برای آیفون
اپل اولین بار با رونمایی آیفون ۱۲ شبکه‌ی 5G را به گوشی‌هایش اضافه کرد، اما تا الان هیچ‌یک از کاربران ایرانی آیفون نمی‌توانستند از مزایای نسل جدید سیستم‌های ارتباطی استفاده کنند.
اپل شب گذشته جدیدترین به‌روزرسانی نرم‌افزاری آیفون را به‌صورت عمومی منتشر کرد. iOS 16.4 در کنار رفع ده‌ها باگ مهم، ۲۱ ایموجی جدید به آیفون اضافه می‌کند و ظاهرا عامل فعال‌شدن شبکه‌ی 5G آیفون در ایران است.
گوشی‌هایی نظیر محصولات شیائومی و هواوی پیش‌تر توانایی اتصال به 5G را پیدا کرده بودند، اما گوشی‌های سامسونگ و اپل نمی‌توانستند به شبکه‌ی 5G ایران متصل شوند. در پی تغییرات اخیر، اکنون صرفا کاربران سامسونگ از دسترسی به شبکه‌ی 5G محروم‌اند؛ شرایطی که احتمالا به‌زودی دست‌خوش تغییر می‌شود.